Çalışmadan Emeklilik Modelinin Teknik Detayları ve Maliyeti: İsteğe Bağlı Sigortalılıkta Avantaj Sağlayan Püf Noktalar ve 2026 Öncesi Başvuru Fırsatı

Vergi dairelerine veya Sosyal Güvenlik Merkezlerine başvuran vatandaşların en sık sorduğu sorulardan biri, bir işverene bağlı olmadan dışarıdan prim ödeyerek nasıl emekli olunacağıdır. Mevzuatımızda İsteğe Bağlı Sigortalılık olarak tanımlanan bu hak, kişinin kendi primini kendisinin ödemesi esasına dayanır. 2026 yılı asgari ücret artışıyla birlikte bu primlerin maliyeti ciddi oranda yükselecek olsa da, emeklilik hakkını kazanmak isteyenler için hala en geçerli yöntemdir. Ancak bu modelde gizli bir statü detayı, emeklilik tarihini yıllarca öteleyebilir.

İsteğe Bağlı Sigortalılık Nedir Türkiye'de ikamet eden, 18 yaşını doldurmuş, zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içinde 30 günden az çalışan kişiler, isteğe bağlı sigortalı olabilirler. Bu kişiler, SGK'ya başvurarak her ay belirlenen prim tutarını öderler.

Kritik Detay: 4/b (Bağ-Kur) Tuzağı Haberlere konu olan ve avantajlı olarak lanse edilen modeldeki en büyük risk, statü değişikliğidir. 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki düzenlemeye göre, isteğe bağlı sigorta primleri 4/b yani eski adıyla Bağ-Kur kapsamında sayılmaktadır.

• Risk: Bir kişi daha önce SSK (4/a) statüsünde çalışmış ve 7200 gün veya daha az günle emekli olmayı planlıyorsa, isteğe bağlı ödediği primlerin süresi 1260 günü (3.5 yılı) geçerse, emeklilik statüsü zorunlu olarak Bağ-Kur'a döner.

• Sonuç: Bağ-Kur emekliliği için genellikle 9000 gün prim gerektiğinden, kişi avantaj sağlayayım derken emekliliğini 5-6 yıl daha geç hak etmek zorunda kalabilir.

• Avantajlı Kullanım: Bu sistemi kullanacak kişilerin, son 7 yıl kuralına (2520 gün kuralı) çok dikkat etmesi ve SSK statüsünden çıkmayacak şekilde, eksik günlerini tamamlayacak kadar (örneğin 2-3 yıl) isteğe bağlı ödeme yapması en rasyonel yoldur.

2026 Yılı Prim Maliyeti İsteğe bağlı sigorta primi, brüt asgari ücretin yüzde 32'sidir. Bunun yüzde 20'si Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası primi, yüzde 12'si ise Genel Sağlık Sigortası primidir.

• Mevcut Durum: 2025 sonuna kadar geçerli olan asgari ücret üzerinden ödemeler daha düşükken, 1 Ocak 2026'dan itibaren brüt asgari ücretin (yaklaşık 35.000 TL bandında olması bekleniyor) yüzde 32'si, yani aylık 11.200 TL civarında bir ödeme yapılması gerekecektir. Bu nedenle sisteme girmeyi düşünenlerin 31 Aralık tarihine kadar başvuru yapması mali açıdan avantajlıdır.

Ev Hanımlarına Devlet Desteği Torba yasa ile gündeme gelen ve isteğe bağlı sigorta yaptıran ev hanımlarına prim desteği (üçte bir oranında devlet katkısı) verilmesi projesi, bu maliyeti düşüren en önemli faktörlerden biridir. Bu modelde, devlet aylık primin bir kısmını üstlenerek, çalışmayan kadınların emeklilik sistemine dahil olmasını teşvik etmektedir.

Uzman Tavsiyesi Yguder olarak, vatandaşlara yol gösteren kamu personelinin şu hususu vurgulamasını öneriyoruz: İsteğe bağlı sigortalılık, eksik günleri tamamlamak için mükemmel bir araçtır ancak ana emeklilik stratejisi olarak kullanılırsa (başından sonuna kadar), Bağ-Kur şartlarına tabi olunacağı ve maaşın SSK'ya göre daha düşük olabileceği unutulmamalıdır. En doğru yöntem, bir sosyal güvenlik uzmanı ile hizmet dökümü analizi yaparak sürece başlamaktır.